ไม่อยากเสียสิทธิต้องอ่าน ! ประกันสังคมมีประโยชน์อย่างไร ?

วัยทำงานควรรู้! สิทธิประกันสังคมมีประโยชน์มาก ๆ นอกจากจะช่วยให้เราได้รับเงินชดเชยในตอนที่เจ็บป่วยแล้ว ยังสามารถใช้ทำฟัน, ฉีดวัคซีน, ตรวจสุขภาพประจำปีฟรี หรือแม้แต่ได้เงินชดเชยเมื่อออกจากงานด้วยค่ะ ซึ่งนอกจากสิทธิประโยชน์ที่คุณน้าได้กล่าวไปแล้ว ยังมีสิทธิประโยชน์อื่น ๆ อีกมากมาย ดังนั้น หากไม่อยากเสียสิทธิต้องอ่านบทความนี้นะคะ ถ้าพร้อมแล้วไปติดตามกันค่ะ

ประกันสังคม คืออะไร ?

ประกันสังคม คือ หลักประกันสำหรับผู้มีรายได้ที่บริษัททำร่วมกับรัฐบาลค่ะ โดยจะมีการจ่ายเบี้ยประกัน หรือที่เรียกว่า “เงินสมทบ” ให้แก่กองทุนประกันสังคม (Social Security Fund) เพื่อให้ลูกจ้างได้รับความคุ้มครองในด้านการรักษาพยาบาลและทดแทนรายได้เมื่อลูกจ้างไม่สามารถทำงานได้นั่นเองค่ะ

ประกันสังคมคุ้มครองกรณีไหนบ้าง ?

• เจ็บป่วย
• คลอดบุตร
• ทุพพลภาพ
• เสียชีวิต
• สงเคราะห์บุตร
• ชราภาพ
• ว่างงาน

ประกันสังคมมีกี่ประเภท ?

โดยทั่วไปแล้ว ประกันสังคมจะมีอยู่ 3 ประเภท ตามสถานะของผู้ประกันตน ดังนี้ค่ะ

1. ประกันสังคมมาตรา 33

ประกันสังคมมาตรา 33 คือ ประกันที่นายจ้างหรือบริษัทจะช่วยสมทบเงินให้กับลูกจ้างในการทำประกันสังคม โดยลูกจ้างที่สามารถทำประกันสังคม ม.33 ได้จะต้องมีอายุตั้งแต่ 15 – 60 ปีค่ะ

ประกันสังคมมาตรา 33 เหมาะกับใคร ?

• ลูกจ้างที่ทำงานประจำในบริษัท, ห้างร้าน หรือโรงงานที่อยู่ในระบบ
• พนักงานบริษัทเอกชน

การส่งเงินสมทบประกันสังคมมาตรา 33

• ลูกจ้าง 5% ของรายได้ต่อเดือน โดยมีขั้นต่ำ 83 บาท/เดือน และสูงสุดไม่เกิน 750 บาท/เดือน
• นายจ้าง 5% ของรายได้ต่อเดือน ของรายได้ต่อเดือน โดยมีขั้นต่ำ 83 บาท/เดือน และสูงสุดไม่เกิน 750 บาท/เดือน
• รัฐบาล 2.75% ของรายได้ต่อเดือน 

ตั้งแต่ปี 2567 เป็นต้นไป กองทุนประกันสังคมจะมีการปรับขึ้นเงินสมทบประกันสังคม ม.33 ดังนี้ค่ะ

โดยสถานะผู้ประกันตน ม.33 จะสิ้นสุดก็ต่อเมื่อลูกจ้างลาออก, ถูกเลิกจ้าง, เกษียณอายุ หรือเสียชีวิต ซึ่งหลังจากสิ้นสุดสถานะผู้ประกันตน ลูกจ้างจะยังสามารถใช้สิทธิประกันสังคมได้ต่ออีก 6 เดือนค่ะ นั่นหมายความว่า ในช่วงดังกล่าว ทุกคนจะยังสามารถใช้สิทธิได้โดยไม่ต้องจ่ายเงินสมทบนั่นเองค่ะ

2. ประกันสังคมมาตรา 39

ประกันสังคมมาตรา 39 คือ ประกันสำหรับคนที่เคยเป็นผู้ประกันตน ม.33 มาไม่ต่ำกว่า 1 ปีค่ะ ซึ่งหากต้องการคงสิทธิผู้ประกันตนก็จะต้องทำประกันสังคม ม.39 แทนภายใน 6 เดือน หลังจากสิ้นสุดสถานะลูกจ้างนั่นเองค่ะ

ประกันสังคมมาตรา 39 เหมาะกับใคร ?

• อดีตลูกจ้างที่ว่างงานไม่เกิน 6 เดือน 
• คนที่ต้องการคงสิทธิประกันสังคม

การส่งเงินสมทบประกันสังคมมาตรา 39

ผู้ประกันตน ม.39 จะต้องส่งเงินสมทบจำนวน 432 บาท/เดือน อย่างต่อเนื่อง หากไม่ส่งเงินสมทบเกิน 3 เดือนติดต่อต่อกัน หรือส่งเงินสมทบไม่ถึง 9 เดือน จาก 12 เดือน จะสิ้นสุดสถานะผู้ประกันตน ม.39 ทันทีค่ะ

3. ประกันสังคมมาตรา 40

ประกันสังคมมาตรา 40 คือ ประกันสำหรับคนที่ทำอาชีพอิสระ โดยจะต้องไม่เคยเป็นผู้ประกันตน ม.33/ 39 หรือข้าราชการ/ พนักงานรัฐวิสาหกิจ หรือผู้พิการที่ไม่สามารถรับรู้สิทธิ ซึ่งมีอายุตั้งแต่ 15 – 65 ปีค่ะ

ประกันสังคมมาตรา 40 เหมาะกับใคร ?

• คนที่ทำอาชีพอิสระ
• คนที่ต้องการความคุ้มครอง

การส่งเงินสมทบประกันสังคมมาตรา 40

ผู้ประกันตน ม.40 จะต้องส่งเงินสมทบตามแผนที่ตัวเองเลือก ได้แก่

• แผนที่ 1 : จ่ายเงินสมทบ 70 บาท/เดือน
• แผนที่ 2 : จ่ายเงินสมทบ 100 บาท/เดือน
• แผนที่ 3 : จ่ายเงินสมทบ 300 บาท/เดือน

โดยทั้ง 3 แผนในข้างต้น นอกจากจะแตกต่างกันในด้านจำนวนเงินสมทบแล้ว ความคุ้มครองของแต่ละแผนก็จะแตกต่างกันตามไปด้วย ซึ่งคุณน้าจะพาไปดูในหัวข้อถัดไปค่ะ 

อย่างไรก็ดี การสิ้นสุดสถานะผู้ประกันตน ม.40 จะแตกต่างจากผู้ประกันตน ม.33 และ 39 คือ หากไม่ได้ส่งเงินสมทบอย่างต่อเนื่อง สถานะผู้ประกันตนก็จะไม่ได้หายไป เพียงแต่จะไม่สามารถใช้สิทธิความคุ้มครองได้เท่านั้นค่ะ ดังนั้น หากทุกคนอยากใช้สิทธิได้อย่างต่อเนื่องก็ต้องไม่ขาดส่ง ซึ่งเราสามารถนำส่งเงินสมทบล่วงหน้าเพื่อป้องกันการลืมได้ค่ะ

สิทธิประกันสังคมมีอะไรบ้าง ?

ไม่ใช่ผู้ประกันตนทุกมาตราจะได้รับสิทธิความคุ้มครองเหมือนกัน ดังนั้น คุณน้าจะพาไปดูสิทธิประกันสังคมของแต่ละมาตรากันค่ะว่ามีอะไรบ้าง

1. กรณีเจ็บป่วย

เงื่อนไข

• กรณีเข้ารักษาพยาบาลเป็นผู้ป่วยใน (IPD) ที่โรงพยาบาลรัฐ จะสามารถเบิกค่ารักษาพยาบาลได้ตามจริงภายใน 72 ชั่วโมง ไม่นับรวมวันหยุดราชการและวันหยุดนักขัตฤกษ์
• สามารถเข้ารับบริการได้ที่โรงพยาบาลที่สำนักงานประกันสังคมกำหนดสิทธิ
• ผู้ประกันตนต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่ต่ำกว่า 3 เดือน ภายในระยะเวลา 15 เดือน ก่อนวันเข้ารับบริการ

2. กรณีคลอดบุตร

เงื่อนไข

• ผู้ประกันตนต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่ต่ำกว่า 3 เดือน ภายในระยะเวลา 15 เดือน ก่อนเดือนคลอดบุตร
• กรณีที่ทั้งสามีและภรรยาเป็นผู้ประกันตน ให้เลือกใช้สิทธิในการเบิกค่าคลอดบุตรฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง โดยไม่จำกัดจำนวนบุตรหรือครั้งในการเบิก

3. กรณีทุพพลภาพ

เงื่อนไข

• ผู้ประกันตนต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่ต่ำกว่า 3 เดือน ภายในระยะเวลา 15 เดือน ก่อนทุพพลภาพ (ซึ่งเป็นกรณีที่ไม่ได้มีสาเหตุมาจากการทำงาน)
• กรณีเจ็บป่วยฉุกเฉินวิกฤตสามารถรับบริการที่โรงพยาบาลใกล้เคียงได้ทุกแห่ง โดยไม่ต้องสำรองค่าใช้จ่าย ภายในระยะเวลา 72 ชั่วโมง

4. กรณีเสียชีวิต

เงื่อนไข

• ผู้ประกันตนต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่ต่ำกว่า 1 เดือน ภายในระยะเวลา 6 เดือน ก่อนเสียชีวิต
• ผู้ประกันตน ม.40 แผนที่ 1 และ 2 จะได้รับค่าทำศพเพิ่ม 8,000 บาท เมื่อจ่ายเงินสมทบครบ 60 เดือนก่อนเสียชีวิต

5. กรณีสงเคราะห์บุตร

เงื่อนไข

• ผู้ประกันตนต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่ต่ำกว่า 12 เดือน ภายในระยะเวลา 36 เดือน ก่อนเดือนที่มีสิทธิได้รับประโยชน์ทดแทน

6. กรณีชราภาพ

เงื่อนไข

• ผู้ประกันตนต้องมีอายุครบ 55 ปีบริบูรณ์ และความเป็นผู้ประกันตนสิ้นสุดลง หรือเป็นผู้ทุพพลภาพ หรือเสียชีวิต จึงจะได้รับสิทธิ
• ผู้ประกันตน ม.40 (แผน 3) เมื่อส่งเงินสมทบครบ 180 เดือน จะรับได้รับเพิ่ม 10,000 บาท

7. กรณีว่างงาน

เงื่อนไข

• ผู้ประกันตนต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่ต่ำกว่า 6 เดือน ภายในระยะเวลา 15 เดือน ก่อนว่างงาน
• ต้องไม่ถูกเลิกจ้างในกรณีทุจริตต่อหน้าที่ หรือจงใจให้นายจ้างได้รับความเสียหาย หรือทำผิดกฎหมายกรณีร้ายแรง หรือละทิ้งหน้าที่เป็นเวลา 7 วันติดต่อกันโดยไม่มีเหตุอันควร หรือได้รับโทษจำคุกตามคำพิพากษา และไม่ใช่ผู้ได้รับประโยชน์ทดแทนในกรณีชราภาพ

สิทธิประกันสังคมมาตรา 33 / 39 / 40 แตกต่างกันอย่างไร ?

ทุกคนน่าจะเห็นกันแล้วใช่มั้ยคะว่า สิทธิประกันสังคมมาตรา 33 / 39 / 40 นั้นมีความแตกต่างกันอยู่บ้างในแต่ละกรณี ทั้งในเรื่องความคุ้มครองและจำนวนเงินชดเชยที่จะได้รับ ดังนั้น คุณน้าจะพาไปดูสรุปสิทธิประกันสังคมแบบภาพรวมอีกครั้งกันค่ะว่า ผู้ประกันแต่ละมาตราจะได้รับสิทธิประกันสังคมอะไรบ้าง

ใครมีสิทธิประกันสังคมบ้าง ?

• ผู้ประกันตน ม.33 ซึ่งเป็นลูกจ้างหรือพนักงานบริษัทเอกชน
• ผู้ประกันตน ม.39 ซึ่งเคยเป็นผู้ประกันตน ม.33 มาก่อนหน้า
• ผู้ประกันตน ม.40 ซึ่งเป็นผู้ที่ทำอาชีพอิสระ

จะรู้ได้ยังไงว่าเรามีสิทธิประกันสังคม ?

ก่อนจะใช้สิทธิประกันสังคม คุณน้าขอแนะนำให้ทุกคนตรวจสอบสิทธิของตัวเองกันก่อนค่ะ โดยสามารถทำได้ดังนี้

1. เข้าเว็บไซต์สำนักงานประกันสังคมหรือแอปพลิเคชัน SSO Connect
2. เลือก “เข้าสู่ระบบผู้ประกันตน” เพื่อ Login โดยใช้เลขประจำตัวประชาชน 13 หลัก และรหัสผ่านที่ตั้งไว้ค่ะ
3. เลือกหัวข้อ “ตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาล” เพื่อดูว่า สิทธิรักษาของเราอยู่ที่โรงพยาบาลไหน สามารถใช้สิทธิได้หรือไม่
4. เลือกหัวข้อ “ข้อมูลการส่งเงินสมทบ” เพื่อดูว่า เราส่งเงินสมทบไปแล้วกี่เดือน เข้าเกณฑ์กำหนดความคุ้มครองในแต่ละกรณีหรือไม่

ประกันสังคมมีข้อดีและข้อเสียอย่างไร ?

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับประกันสังคม

สรุป ประกันสังคมมีประโยชน์อย่างไร

“ประกันสังคม” นับเป็นประกันที่นายจ้างส่วนใหญ่เลือกทำให้กับลูกจ้างของตัวเอง เนื่องจากเป็นประกันที่ทำร่วมกับรัฐบาลค่ะ แต่อย่างไรก็ดี ไม่ใช่แค่พนักงานออฟฟิศเท่านั้นที่มีสิทธิ แต่ยังรวมไปถึงอดีตลูกจ้างและคนที่ทำงานอิสระด้วย ซึ่งสิทธิประโยชน์ที่จะได้รับก็จะแตกต่างกันไปตามมาตราหรือแผนประกันที่เลือกค่ะ ดังนั้น คุณน้าจึงอยากให้ทุกคนศึกษาสิทธิประโยชน์ให้ดี เพราะมันอาจทำให้เราพลาดสิทธิได้

คุณน้าขอเพิ่มเติมข้อมูลให้นะคะ จากที่เคยทำประกันสังคมมาก่อน คุณน้าแนะนำว่า ให้ทุกคนหมั่นติดตามข่าวสารสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ ได้ที่เพจและเว็บไซต์ของสำนักงานประกันสังคม หรือกลุ่มที่ใช้ประชาสัมพันธ์ก็ได้ค่ะ เพราะสิทธิประโยชน์ในบางช่วงอาจแตกต่างกันค่ะ

ขอบคุณข้อมูลจาก : สำนักบริหารทรัพยากรมนุษย์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, Finnomena, Krungsri และ Thairath

บทความในเรื่องการลงทุนที่น่าสนใจ : Investing

คลังความรู้จากคุณน้า : Knowledge